دندان قروچه در کودکان

دندان قروچه در کودکان یکی از مشکلات نسبتا رایجی است که ممکن است فرد را درگیر کند. همه والدین می‌خواهند که فرزندشان، خوابی راحت و بی‌دغدغه داشته باشد. اما گاهی اوقات، دندان‌ها مشکل‌ساز می‌شوند و حالتی به نام دندان قروچه یا براکسیسم را ایجاد می‌کنند. در چنین شرایطی، صداهای ناشی از ساییدن دندان‌ها، بسیار دلخراش هستند و در صورت عدم کنترل و رسیدگی، فشار زیادی به فک، لثه و دندان وارد می‌شود. خوشبختانه دندان قروچه در کودکان درمان‌های مختلفی دارد و به سادگی قابل کنترل است. در ادامه با دلایل بروز این مشکل و روش‌های مدیریت آن آشنا می‌شوید، با ما همراه باشید.

دندان قروچه چیست؟

دندان قروچه یکی از مشکلات رایج در کودکان است که به دلیل ساییدن و فشار دادن دندان‌های فک بالا و پایین بر روی یکدیگر، ایجاد می‌شود. برخی از والدین تصور می‌کنند که دندان قروچه در کودکان امری عادی است و به درمان نیاز ندارد، اما این مشکل در طول زمان به ساختارهای فک و لثه آسیب می‌رساند. تحقیقات نشان داده که دندان قروچه در کودکان معمولا از ۳.۵ سالگی آغاز شده و با رسیدن به ۶ سالگی، کمرنگ‌تر می‌شود. دندان قروچه، می‌تواند نشانه‌ای از استرس یا حتی برخی از بیماری‌های جسمی باشد که در صورت تشخیص به موقع، قابل درمان خواهند بود.

علت دندان قروچه در کودکان

تحقیقات زیادی در مورد دندان قروچه کودکان انجام شده، اما دلیل اصلی آن همچنان ناشناخته است. با این حال به نظر می‌رسد که عوامل فیزیکی و روان‌شناختی در این امر دخیل هستند. از مهم‌ترین علل دندان قروچه در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱.  درد

برخی از کودکان، درد زیادی را در اثر عفونت‌ها مانند عفونت گوش یا دندان درد تحمل می‌کنند. در چنین شرایطی، دندان قروچه روشی برای کاهش درد به شمار می‌آید.

۲.  دندان‌های نامرتب

شکل و طرح دندان‌های ما به گونه‌ای است که هنگام بسته شدن دهان، فک بالا و پایین به طور کامل روی هم قرار می‌گیرند. اگر دندان‌های فرزندتان نامرتب باشد، فک‌ها فیکس نشده و دندان قروچه ایجاد می‌شود.

۳.  مشکلات جسمی و مصرف داروها

کمبود آب، سوء تغذیه، حساسیت، مصرف برخی از داروهای آنتی سایکوتیک، بیماری‌هایی مانند فلج مغزی و حتی بیش فعالی نیز می‌توانند دندان قروچه در کودکان را ایجاد کنند.

۴.  مشکلات روان‌شناختی

دندان قروچه در کودکان می‌تواند نشانه‌ای از استرس و اضطراب باشد. کودکان در معرض فشارهای مختلفی هستند و حتی با یک فریاد والدین، دچار استرس می‌شوند. فشارهای مدرسه یا ترس نمره پایین نیز می‌تواند باعث دندان قروچه شود.

دندان قروچه چه اثراتی دارد؟

شاید تصور کنید که دندان قروچه آسیب زیادی به دندان وارد نمی‌کند، اما اگر به موقع سراغ درمان نروید، ممکن است آسیب‌های جدی به فک و دندان وارد شود. از مهم‌ترین اثرات دندان قروچه در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        صدای آزاردهنده ساییدن دندان در شب

·        احساس درد فک و گرفتگی عضلات

·        ساییده شدن یا لق شدن دندان

·        پاره شدن یا آسیب به لثه و خونریزی

·        تورم و تغییر شکل زبان به مرور زمان

·        ابتلا به برخی از بیماری‌های فک و دندان مانند مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)

چگونه دندان قروچه را تشخیص دهیم؟

مهم‌ترین نشانه دندان قروچه در کودکان، صدای ناشی از ساییده شدن دندان‌های بالا و پایین بوده که بسیار آزار دهنده است و توسط دندانپزشک کودکان قابل تشخیص است. البته نشانه‌های دیگری نیز وجود دارد. مثلا، لثه برخی از کودکان رنگ پریده بوده یا دچار پارگی و خونریزی شده است. بعضی از والدین نیز از شکستگی دندان‌های فرزند خود شکایت می‌کنند. از دیگر نشانه‌های تشخیصی می‌توان به درد در فک‌ها اشاره کرد که تا ساعت‌ها باقی خواهد ماند.

روش‌های درمان دندان قروچه

همانطور که گفتیم، دندان قروچه از ۶ سالگی به بعد کمتر می‌شود و اگر آسیب جدی به لثه و دندان وارد نکند، نیازی به درمان ندارد. اما در موارد پیشرفته دندان قروچه، کودکان درد زیادی را تحمل می‌کنند و آسیب وارد شده به فک و دندان گسترده است. در چنین شرایطی، درمان‌های زیر گزینه بسیار مناسبی هستند:

·        ارتودنسی: در صورتی که فک بالا و پایین تراز نباشد، روش ارتودنسی پیشنهاد می‌شود. البته اگر فک، تحمل نگه داشتن ارتودنسی را نداشته باشد، جراحی فک گزینه جایگزین آن خواهد شد.

·        پل دندانی: اگر دندان‌ها بسیار نامنظم باشند، می‌توان از پل دندانی استفاده کرد تا فاصله میان دندان را پر کرد.

·        نایت گارد: یکی از پرکاربردترین دستگاه‌ها برای جلوگیری از دندان قروچه در کودکان، نایت گارد است. این دستگاه از ساییده شدن سطح دندان‌های بالا و پایین به یکدیگر جلوگیری می‌کند.

·        درمان اضطراب: اگر کودک شما از استرس رنج می‌برد، مهم‌ترین اقدام از بین بردن منبع اضطراب است. روانشناسان کودک و روانپزشکان می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند.

باور اشتباه والدین در مورد دندان قروچه

یکی از باورهای اشتباه والدین در مورد دندان قروچه در کودکان، این است که دندان قروچه آسیب زیادی به دندان‌های شیری یا لثه وارد نمی‌کند. این باور کاملا اشتباه است. اگر ریشه و دلیل دندان قروچه پیدا نشود، علاوه بر لثه، به مفصل گیجگاهی نیز آسیب می‌رساند که عوارض بسیار بدی خواهد داشت. به علاوه، عدم درمان دندان قروچه در سنین کودکی، می‌تواند به تخریب و ساییدگی دندان‌های دائمی ختم شود.

گارد محافظ دندان قروچه چیست؟

نایت گارد یا گارد محافظ دندان، بهترین راه‌حل برای درمان دندان قروچه در کودکان است. این وسیله از ساییده شدن دندان‌های بالا و پایین جلوگیری کرده و آسیب به لثه و فک را به حداقل می‌رساند. محافظی را انتخاب کنید که جنس محکمی داشته و در برابر فشارهای وارد شده از سمت دندان مقاوم باشد. نایت گارد را می‌توانید شب‌‌ها بر روی دندان قرار دهید و با خیال راحت بخوابید. برای رفع این مشکل، پیشنهاد می‌شود که ۵ تا ۱۰ سال از گارد محافظ دندان استفاده کنید.

نتیجه‌گیری

دندان قروچه در کودکان، مشکلی رایج است که به رسیدگی و توجه نیاز دارد. در صورتی که اقدامات لازم انجام نشود، آسیب‌های زیادی به فک و دندان‌ها وارد شده که در دراز مدت، مشکل‌ساز خواهد بود. استفاده از ابزارهای مانند نایت گارد می‌تواند تا حدودی از این مشکلات جلوگیری کند. با این حال، بهتر است که به درمان اصلی و ریشه‌ای دندان قروچه بپردازید.