حساسیت به ایمپلنت دندان از جمله فاکتورهای شکست ایمپلنت می باشد، امروزه از این روش درمانی به طور گسترده در کلینیک های دندانپزشکی استفاده می شود و افراد زیادی از فواید آن بهره مند می گردند، اما هر روش درمانی در کنار مزایایی که دارد می تواند شامل برخی از عوارض در گروهی از افراد باشد. در این مقاله قصد بررسی بیشتر این موضوع را داریم.
از جمله عوارض مشاهده شده در این روش جایگزینی دندان، حساسیت به ایمپلنت دندان می باشد، اگر چه آمار افراد مبتلا به این عارضه پایین است، اما داشتن آگاهی نسبت به آن ضروری می باشد، از این رو در این مقاله به بررسی این موضوع به همراه علائم و علت بروز آن و همچنین روش تشخیص آن می پردازیم و در ادامه نیز مطالبی را در رابطه با روش های درمانی آن ارائه خواهیم داد.
علائم حساسیت به ایمپلنت
ایمپلنت دندان از سه بخش اصلی پایه ایمپلنت، آباتمنت و روکش ایمپلنت تشکیل شده است، پایه ایمپلنت اغلب از جنس فلز تیتانیوم است، این فلز سازگاری خوبی با بدن انسان دارد و می تواند بعد از مدتی با استخوان فک ادغام شده و جوش بخورد.
با این وجود در برخی از افراد شاهد عدم موفقیت این روش هستیم و در واقع اتصال تیتانیوم با استخوان فک رخ نمی دهد و منجر به شکست ایمپلنت می گردد، حساسیت به ایمپلنت دندان یکی از عوارض نه چندان رایج این روش درمانی است.
طبق مطالعات و تحقیقات گزارش شده در مجلات دندانپزشکی بین المللی، این عارضه با علایمی همراه می باشد، از جمله نشانه های رایج در رابطه با واکنش آلرژیک به ایمپلنت می توان به اریتم یا قرمزی بافت اطراف ایمپلنت، کهیر، اگزما، درد و التهابات محل ایمپلنت، نکروز، واکنش های سمی و توکسیک در سایر بافت های بدن مانند ریه ها و راه های هوایی، تحلیل و از بین رفتن استخوان اشاره کرد. توصیه می گردد نسبت به این علایم حساس باشید و در صورت بروز هر یک از این موارد به پزشک مراجعه نمایید.
علت حساسیت به ایمپلنت
ممکن است این سوال مطرح گردد که علت حساسیت به ایمپلنت چیست و چرا در برخی از افراد شاهد بروز این عارضه هستیم.
در واقع حساسیت به ایمپلنت دندان ناشی از واکنش ایمنی افراد نسبت به فلز تیتانیوم می باشد که در پایه های ایمپلنت به کار می رود، طبق تحقیقات انجام شده فلز تیتانیوم (Ti) سازگاری بالایی با بدن داشته و از این رو در پروتزهای داخلی به کار می رود، با این وجود در برخی از افراد این راهکار با شکست مواجه می گردد.
اولین گزارش واکنش آلرژیک به ایمپلنت تیتانیومی در سال 2008 گزارش شد، حساسیت به تیتانیوم در افرادی که به سایر فلزات نیز حساسیت دارند، بیشتر رایج است.
فلز تیتانیوم در برابر خوردگی بسیار مقاوم است، در واقع تشکیل یک لایه سطحی اکسید غیر فعال سبب مقاومت بالای آن در برابر خوردگی می گردد، اما در صورت شکست در این لایه ممکن است شاهد عوارضی باشیم، آزاد شدن یون ها و در پی آن تشکیل کمپلکس با پروتئین های بدن سبب تشکیل آلرژن و بروز واکنش های حساسیت به ایمپلنت دندان می گردد.
تست حساسیت به تیتانیوم ایمپلنت
افراد مبتلا به حساسیت های مختلف و از جمله آلرژی به فلزات می بایست قبل از استفاده از این روش جایگزینی دندان، تست حساسیت به تیتانیوم را انجام دهند.
تست های مختلفی جهت تشخیص حساسیت به فلزات وجود دارد، از جمله این موارد می توان به تست پچ پوستی و تست MELISA اشاره کرد، MELISA که در واقع مخفف Memory Lymphocyte Immuno-Stimulation Assay است توسط نمونه خون انجام می شود و دقت بیشتری نسبت به تست پچ دارد، طی این روش گلبول های سفید خون جدا می گردد و نمونه در معرض تیتانیوم قرار می گیرد و طی یک بازه زمانی واکنش های آلرژیک آن مورد ارزیابی قرار می گیرد.
استفاده از این روش تشخیصی می تواند از بروز حساسیت به ایمپلنت دندان در افراد مستعد پیشگیری نماید و از این رو شاهد عوارض نا خواسته آن نخواهیم بود.
همان طور که اشاره شد بروز عارضه حساسیت به ایمپلنت دندان می تواند منجر به شکست ایمپلنت گردد، علاوه بر آن علائم و عوارضی را به دنبال دارد که نیازمند اقدامات درمانی سریع می باشد، توصیه می کنیم جهت تسریع روند بهبودی، این علائم را جدی بگیرید و در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه نمایید.
درمان حساسیت به تیتانیوم ایمپلنت
در افرادی که با حساسیت به ایمپلنت دندان مواجه هستند، می بایست ایمپلنت خارج گردد، در واقع امکان استفاده از تیتانیوم در این گروه از افراد وجود ندارد، اما این به معنای عدم وجود راهکارهای جایگزین نمی باشد.
با وجود پیشرفت های گسترده در دنیای پزشکی، امروزه امکان استفاده از ایمپلنت های غیر فلزی که تحت عنوان ایمپلنت های سرامیکی شناخته می شوند در افراد مبتلا به حساسیت به ایمپلنت دندان وجود دارد، در ساخت این نوع از ایمپلنت ها از اکسید زیرکونیوم استفاده می شود.
ایمپلنت های ساخته شده از زیرکونیا دارای فواید و مزایای بسیاری می باشند که از این جمله می توان به دوام و استحکام بالای آن اشاره کرد که یکی از پارامترهای مهم برای مواد مصرفی در این زمینه می باشد، و سبب افزایش ماندگاری آن می گردد.
از طرفی زیرکونیا زیست سازگار بوده و سبب تحریک واکنش های آلرژیک نمی گردد، از این رو گزینه ای ایده آل برای افراد حساس و با سطح واکنش آلرژیک بالا می باشد، از دیگر مزایای این ترکیب می توان به هم رنگ بودن آن با دندان اشاره کرد، علاوه بر آن از نظر بهداشتی نیز به دلیل عدم تجمع جرم بر سطح آن بسیار مناسب می باشد.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی موضوع حساسیت به ایمپلنت دندان پرداختیم، همان طور که اشاره شد اگر چه این عارضه چندان رایج نیست، اما یکی از دلایل عدم موفقیت و شکست این روش درمانی می باشد.
از این رو می بایست با آگاهی از علایم و نشانه های آن، جهت بهبودی و درمان اقدام نمود، امروزه جایگزین های دیگری نیز برای این فلز وجود دارد که می تواند در افراد حساس به این فلز مورد استفاده قرار گیرد.