در حقیقت به وجود آمدن لکههایی سفید در داخل دهان نوزادان، که به برفک دهان نیز شناخته میشود، امری شایع و متداول است. اضطراب و نگران شدن والدین با دیدن این لکهها و ایجاد سوالاتی در ذهن آنها مبنی بر علت ایجاد این لکهها و چگونگی درمان آنها نیز امری کاملا طبیعی است. زیرا مادر و پدر، در دوران نوزادی فرزند خود بیشتر از هر زمانی نگران سلامت او هستند و باید از بابت عدم بروز مشکلی خاص، اطمینان حاصل کنند. البته باید گفت که به همان اندازه که برفک دهان نوزادان شایع است، همان میزان هم درمان پذیر میباشد.
برفک دهان نوزاد چیست؟
کاندیدا آلبیکانیس، به نوعی قارچ مخمر سفید رنگ میگویند که به شکل طبیعی در دهان و نقاط دیگر از بدن ما وجود دارد. در هنگامی که رشد قارچ کاندیدا آلبیکانیس از کنترل خارج شود، باعث به وجود آمدن لکههای سفید رنگ در داخل دهان میشود. گاهی مواقع این لکهها علاوه بر دهان نوزاد، در اطراف ناحیه تناسلی او نیز مشاهده میشوند. اگر پس از شیردهی به سینه مادر توجه کنید، میتوانید گاهی اوقات این برفکها را روی نوک سینه او نیز مشاهده نمایید. نکته مهم در مورد برفک این است که هر چند که این عفونت قارچی به برفک در دهان نوزاد شناخته شده و خود را نشان می دهد، ولی به احتمال قوی در دهانه رحم مادر و یا در کانال زایش، پیش از به دنیا آمدن کودک ایجاد شده است. یعنی دقیقا همان جایی که نوزاد در زمان تولد از آن خارج میشود.
علائم و نشانههای برفک دهان نوزاد
از مهمترین علائم برفک دهان کودکان میتوان به دیدن لکههای خاکستری رنگ مایل به سفید در داخل دهان نوزاد، سقف دهان و روی زبان او اشاره کرد. این لکهها که در نگاه اول مانند شیر به نظر میرسند، ولی مثل شیر پاک نمیشوند. این لکهها در اکثر موارد دردناک نیستند.
معمولا نوزادانی که مبتلا به برفک دهان هستند و از شیر مادر تغذیه میکنند، مادران خود را نیز به این عفونت مبتلا میکنند. به صورتی که بر روی سینه مادر هم لکههای سفیدی که همراه با قرمزی و پوستهپوسته شدن است، مشاهده میشود. در این مواقع، نوک پستان مادر کمی دردناک و حساس میشود و ممکن است که مادر در هنگام شیردهی دردهای کوبندهای را احساس نماید. در این بخش به رایجترین نشانههای برفک دهان در نوزاد اشاره میکنیم:
- وجود لکههای سفید در لثه و زبان
- زخم شدن دهان
- ترک خوردن گوشه لب
- تحریک پذیری و بیقراری غیر عادی در نوزاد
- مشکل در شیر خوردن
- خونریزی لثه
- افزایش آسیبهای پوستی در ناحیه پوشک
علت برفک دهان نوزاد چیست؟
به طور معمول برفک دهان، در هفتههای ابتدایی یا چند ماه اول زندگی نوزاد به وجود میآید. محققان هنوز نتوانستند علت کاملا مشخصی را درباره علت برفک دهان نوزاد بیان کنند و از آن مطمئن شوند، اما به احتمال زیاد این مشکل به علت ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن نوزاد رخ میدهد. بسیاری از نوزادان پس از مصرف داروهای استروئیدی و آنتیبیوتیک، به برفک دهان مبتلا میشوند.
پزشکان اعتقاد دارند که این موضوع به علت از بین بردن باکتریهای سالم در بدن نوزاد میباشد که باعث تسهیل رشد قارچها میگردد. در برخی اوقات نیز دلیل بروز برفک دهان در نوزاد، به وجود یک بیماری در بدن مادر مربوط است. مادرانی که به عفونت قارچی واژن در هنگام زایمان مبتلا هستند، در برخی مواقع ممکن است که این بیماری را در وقت زایمان به طور برفک دهانی به نوزاد خود منتقل نمایند.
روشهای تشخیص برفک دهان نوزاد
به احتمال زیاد در رابطه با موضوع تشخیص برفک دهان نوزاد، این سوال برای شما پیش میآید که چگونه چنین مشکلی را میتوان تشخیص داد؟ شما جهت تشخیص برفک دهانی نوزاد خود تنها کافی است که روی زبان کودک را نگاهی بیندازید. اگر متوجه لکههایی زرد رنگ یا سفید رنگ شدید که مربوط به برفک هستند، آنگاه باید حتما نوزاد را به دندانپزشک اطفال ببرید. البته اگر در این رابطه نگرانی زیادی دارید و مایل هستید که هرچه سریعتر این مشکل تشخیص داده شده و برطرف شود، میتوانید از طریق ویزیت آنلاین دندانپزشکی که امروزه در اختیار همه قرار گرفته است، یک عکس از زبان و دهان کودک خود گرفته و به دندانپزشکی کودک، بفرستید. علائم این بیماری عبارتند از:
- مشاهده تکههایی مانند پنیر دلمه بسته شده بر روی لبهای نوزاد و در داخل دهان او که به آسانی شسته نمیشوند.
- گریه کردن کودک هنگام خوردن شیر یا مکیدن سر شیشه شیر یا پستانک
روشهای پیشگیری برفک دهان نوزاد
برفک دهان نمونهای از یک بیماری مسری است و در نتیجه برای جلوگیری از مبتلا شدن دوباره نوزاد به مشکل برفک دهانی، باید مادر هم تحت درمان قرار گرفته تا از این موضوع که بدن مادر به این قارچ آلوده نشده باشد، مطمئن شویم. در حقیقت لازم است تا در هنگام درمان برفک دهان نوزاد، نوک پستان مادر هم درمان گردد تا دوباره بیماری را به کودک انتقال ندهد. در ادامه با بهترین روشهای جلوگیری از برفک دهان در کودک آشنا شوید.
- شروع ابتدایی این بیماری، با مصرف انواع آنتیبیوتیکها میباشد. به همین علت توصیه ما به شما این است که به هیچ عنوان به طور خودسرانه و بدون نظر پزشک، به کودک آنتیبیوتیک ندهید. چرا که مصرف این دارو باید زیر نظر پزشک انجام شود. نکته دیگر این است که در نظر داشته باشید، عفونتهای ویروسی با انواع آنتیبیوتیکها نیز درمان نمیشوند.
- مورد دیگری که در پیشگیری از این بیماری تاثیر دارد، این است که اگر در دوران بارداری مبتلا به عفونت قارچی واژن مبتلا شدید، باید حتما به پزشک مراجعه کنید تا بهطور کامل مشکل درمان شود. زیرا سهل انگاری در این کار سبب میشود که قارچ در زمان زایمان به فرزندتان انتقال پیدا کند.
- موضوع قابل توجه دیگر که لازم است به آن نیز توجه کنید، درد یا ترشح در بخش نوک سینه است. اگر در زمان شیردهی شما این موارد را تجربه کردید، باید مشکل را به پزشک خود اطلاع دهید تا او معاینات مرتبط به عفونت مخمری را انجام دهد. دقت کنید که مبتلا بودن شما به عفونت، موجب انتقال آن به دهان نوزاد هم خواهد شد.
- لازم است که شیر دوش، پستانک و شیشه شیر که با سینه مادر مستقیما در تماس هستند را به صورت منظم استرلیزه و ضدعفونی کنید، زیرا ممکن است به علت آلودگی این موارد، موجب عفونت در دهان کودک و ابتلای او به برفک شوند.
- از توصیههای دیگر نیز این است که شستن و سپس خشک کردن سینهها بعد از هر بار شیردهی، در پیشگیری از برفک دهان بسیار موثر است. زیرا این کار از رشد میکروب و باکتری در ناحیه نوک سینه جلوگیری کرده و در زمان شیر خوردن مشکلی را برای نوزاد ایجاد نخواهد کرد.
- بهتر است که لباسهای زیر خودتان را با آب داغ به صورت منظم بشویید و سپس آنها را در آفتاب خشک نمایید تا میکروبی بر روی آنها باقی نماند. علاوه بر این توصیه میشود که جنس لباسهای زیر خودتان را طوری انتخاب کنید که رطوبت را نگه ندارند و سبب رشد باکتری و میکروب نشوند.
روشهای درمان برفک دهان نوزاد
به طور معمول برای درمان برفک دهان کودکان از روشهای مختلفی استفاده میکنند. شما میتوانید این عارضه را با کمک داروهای تجویزی و همچنین با روشهای درمان خانگی و بدون نسخه درمان کنید. در بسیاری از مواقع برفک خفیف، به خودی خود پس از چند روز درمان میگردد. در این بخش شما را با بهترین روشهای درمانی برای برفک دهان کودک آشنا میکنیم:
- درمان برفک دهان با دارو
اغلب پزشکان جهت درمان برفک دهان نوزاد از یک نوع داروی ضد قارچ که معمولا به شکل ژل یا قطره است، استفاده میکنند. این دارو حاوی نیستاتین بوده و باید برای مدت زمان ۱۰ روز و در هر روز چندین بار در دهان و نیز بر روی زبان کودک پخش شود.
- درمان برفک دهان نوزاد توسط داروهای بدون نسخه
اگر که سن نوزاد شما بالاتر از ۶ ماه است و تا حدی میتواند که از غذاها استفاده کند، شما برای درمان او میتوانید از لاکتوباسیل که در حقیقت نوعی باکتری پروبیوتیک است، استفاده نمایید. استفاده از مکملهای پروبیوتیک هم میتواند جهت درمان برفک دهان نوزادان بسیار مؤثر باشند.
- درمانهای خانگی برفک دهان نوزاد
بسیاری از مادران نیز ترجیح میدهند که جهت درمان بیماریهای کودک خود، به جای اینکه انواع دارو را برای کودک مصرف کنند، از روشهای خانگی استفاده نمایند. زیرا در برخی موارد نیز درمانهای خانگی مؤثر واقع میشوند. البته بهتر است این موضوع را به یاد داشته باشید که پیش از استفاده از هر نوع داروی خانگی و هر روش درمانی، در گام اول با پزشک مشورت کنید. زیرا مطمئن خواهید شد که دارو برای کودک شما ضرری نخواهد داشت. اگر که برفک دهان نوزاد شما شدید نیست، میتوانید از روشهای درمان خانگی استفاده کنید.
آیا برفک دهان کودک خطرناک است؟
در پاسخ به این سوال برفک دهان نوزادان تا چه میزان خطرناک است؟ میتوان گفت که این مشکل در واقع نوعی عفونت مخمری به شمار میآید و خطری ندارد. این عفونت در بیشتر مواقع در قسمتهایی مانند لبها، گلو و حفرههای دهانی نوزاد ظاهر شده و گاهی میتواند با کمی درد همراه باشد. در حقیقت این لکههای زرد رنگ یا سفید خامهای شکل برفک، برای فرزند شما خطری ندارد، ولی میتواند او را بهانه گیر و ناراحت کند. همچنین به دلیل اینکه در نحوه شیر خوردن نوزاد نیز اختلالاتی به وجود میآورد، میتواند باعث شود که والدین از این موضوع نگران و ناراحت شوند. البته لازم به ذکر است که این مشکل در نهایت با همه ناراحتیها و سختیها رفع میشود. پیشنهاد میشود که در صورت مواجه شدن نوزاد با این مشکل، به دکتر مراجعه کنید. دکتر میتواند با انجام دستورالعملهای لازم، از درد کودک کم کرده و او را تسکین دهد و همچنین دوره درمان را سریعتر به پایان رساند.
برفک دهان نوزاد درد دارد؟
در واقع در مراحل ابتدایی برفک دهان نوزادان درد زیادی ندارد، اما با مکیدن شیر بیقراری کودک تشدید میشود. زیرا مکیدن باعث میشود تا روی لکههای برفکی فشار وارد شود. این امر سبب مشکل در خوردن شیر نوزاد شده و در پی آن موجب کلافگی کودک میشود. به این دلیل برفک دهانی میتواند برای نوزاد دردناک و ناخوشایند باشد. لازم به ذکر است که اگر بهبودی برفک نوزاد بیشتر از ۲ هفته به طول انجامید، برای جلوگیری از تشدید عفونت و همچنین سوء تغذیه کودک، باید برای درمان به طور جدی اقدام کرد.
آیا برفک دهانی مسری است؟
لازم است به این نکته توجه داشته باشید که برفک دهان نوزادان، در واقع نوعی عفونت قارچی واگیردار محسوب میشود و ممکن است که بین نوزاد و مادر رد و بدل شود. زمانی که مادر به نوزاد شیر میدهد، امکان انتقال این قارچ بر روی نوک سینههای مادر نیز وجود دارد. البته بهتر است بدانید که گاهی اوقات برعکس این موضوع پیش میآید و عفونت در نوک سینه مادر، این قارچ را به نوزاد انتقال میدهد. نشانههای برفک در نوک پستان مادر شامل زخم و سوزش بوده که گاهی ممکن است به تنهایی و در برخی مواقع با دیگر تغییرات ظاهری مانند پوسته پوسته بودن، براقیت، صورتی شدن، خارش یا سفت شدن نوک پستان مادر ظاهر شوند. همچنین ممکن است در طول یا بعد از شیردهی دردی در سینهها نیز احساس شود.
نتیجه گیری
ابتلا به برفک دهان در نوزادان عارضهای است که معمولا در کودکان چند روزه تا چند ماهه متداول است. در اکثر موارد، این مشکل سبب بروز ناراحتی و درد در نوزاد میشود، به همین دلیل باید هر چه سریعتر درمان گردد. به یاد داشته باشید که پیش از استفاده از هر نوع روش درمانی، ابتدا با پزشک کودک مشورت کنید. از مصرف خودسرانه انواع داروهای گیاهی و یا شیمیایی برای درمان نوزاد خود، جدا پرهیز کنید. عدم توجه نسبت به درمان برفک دهان نوزاد، میتواند سبب ضعف بدن و عدم تغذیه مناسب او شود و در پی آن عوارض جدیتری را به همراه داشته باشد.
عکس برفک دهان کودک رو میزارید؟
ایا برفک دهان خطرناک است؟
درمان خانگی برفک دهان نوزاد وجود داره؟
داروی برفک دهان نوزاد معرفی میکنید؟
شکل ظاهری برفک دهان همون سفیدک ها میشه؟